Thời gian qua, công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS), sức khỏe tình dục (SKTD) cho lứa tuổi vị thành niên, thanh niên trên địa bàn tỉnh Sơn La luôn được quan tâm thực hiện. Bên cạnh xây dựng các mô hình, câu lạc bộ chăm sóc SKSS, SKTD hoạt động hiệu quả, công tác truyền thông nâng cao nhận thức cho trẻ vị thành niên, thanh niên luôn được đẩy mạnh.

Theo thống kê của Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế), trung bình mỗi năm, cả nước có khoảng 300 đến 400 ngàn ca phá thai ở độ tuổi 15-19 được ghi nhận, trong đó 60-70% là học sinh, sinh viên. Qua kết quả điều tra của Tổng cục Dân số, mặc dù tỷ lệ phá thai ở Việt Nam trong 10 năm trở lại đây giảm, song tỷ lệ nạo phá thai ở trẻ vị thành niên, thanh niên lại có dấu hiệu gia tăng, chiếm hơn 20% các trường hợp phá thai.

Tại tỉnh Sơn La, theo số liệu thống kê, tỷ lệ có thai và sinh đẻ ở vị thành niên (VTN) có xu hướng tăng theo từng năm: Năm 2018 là 10%, năm 2022 là 15,7%; tỷ lệ phá thai ở VTN cũng tăng, từ 1,4% năm 2018, đến năm 2022 là 2,66%. Riêng 9 tháng đầu năm 2022, toàn tỉnh có 461 trường hợp tảo hôn trên tổng số 4.673 cặp kết hôn, giảm so với cùng kỳ.

Trước thực trạng nêu trên, Tổ chức HealthBridge Foundation of Canada Việt Nam đã đồng hành cùng Ngành Y tế Sơn La triển khai dự án Nâng cao hệ thống Y tế về cải thiện dinh dưỡng tại huyện Thuận Châu và Yên Châu giai đoạn 2016 -2020 và đã đạt được nhiều kết quả. Để tiếp tục góp phần thực hiện kế hoạch hành động Quốc gia về chăm sóc Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục vị thành niên, thanh niên giai đoạn 2021 - 2025, Tổ chức HealthBridge Việt Nam tiếp tục phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) triển khai dự án “Chăm sóc Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục cho vị thành niên, thanh niên tại tỉnh Sơn La, giai đoạn 2021- 2025” tại các xã Chiềng Bôm, Tông Cọ huyện Thuận Châu; xã Chiềng Đen, Chiềng Ngần, phường Chiềng Sinh và Chiềng Lề của thành phố Sơn La với hơn 2.600 trẻ vị thanh niên, 2.500 người dân tại cộng đồng, 40 nhân viên y tế và 40 giáo viên tham gia.

Trong khuôn khổ chuỗi hoạt động của dự án, ngày 10-11/11/2022, Tổ chức HealthBridge Foundation of Canada đã có chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Sơn La, triển khai các hoạt động ngoại khóa Truyền thông về chăm sóc Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục vị thành niên, thanh niên tại trường THCS xã Chiềng Bôm huyện Thuận Châu và trường phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Sơn La với hơn 1.200 học sinh là người dân tộc thiểu số các thầy giáo, cô giáo trong nhà trường tham gia. Buổi ngoại khóa giúp các em trang bị thêm cho bản thân về kiến thức tình dục an toàn, hiểu thế nào là tình dục không xâm phạm, biết cách phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục, các dấu hiệu nhận biết mang thai, các biện pháp phòng, tránh mang thai sớm, phá thai an toàn, sử dụng bao cao su đúng cách, cung cấp số điện thoại tổng đài bảo vệ trẻ em 111. Các em được giao lưu học hỏi qua các phần thi rất thiết thực trả lời nhanh các câu hỏi liên quan đến chăm sóc Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục và trình diễn các tiểu phẩm qua các chủ đề phản ánh thực trạng tình bạn, tình yêu, tình dục ở tuổi học đường…

Em Quàng Thị B. (học sinh lớp 8, Trường THCS Chiềng Bôm) chia sẻ: “Em rất ngại khi hỏi cha mẹ về những vấn đề liên quan đến Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục nên em thường lên mạng tìm hiểu hoặc trao đổi cùng bạn bè. Những buổi nói chuyện chuyên đề về Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục vị thành niên, thanh niên như thế này giúp chúng em có được nguồn thông tin chính thống, có kiến thức, kỹ năng bảo vệ mình, biết cách giải quyết các vấn đề, tình huống xảy ra trong thực tế và xây dựng mối quan hệ tình bạn, tình yêu học đường đúng đắn, trong sáng”.

Ông Quàng Văn Long, Phó Hiệu trưởng trường THCS Chiềng Bôm thông tin: “Buổi truyền thông đã thu hút được sự quan tâm của đông đảo quý thầy cô, phụ huynh và các em học sinh. Các em đã mạnh dạn đặt câu hỏi, sẵn sàng chia sẻ những điều trăn trở về tâm lý, tình cảm tuổi mới lớn. Từ đó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục cho vị thành niên, thanh niên, đặc biệt ở vùng khó khăn như xã Chiềng Bôm. Thời gian tới, nhà trường cũng mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Ban Quản lý dự án “Chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho vị thành niên, thanh niên tỉnh Sơn La” để địa phương triển khai được thêm nhiều hoạt động về Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục hơn nữa tới trẻ vị thành niên trong nhà trường và tại địa phương.

Để nâng cao hiệu quả của công tác chăm sóc Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục cho vị thành niên trong thời gian tới, BSCKI. Đoàn Thanh Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cho biết: “Ban quản lý dự án sẽ tiếp phối hợp với ngành Giáo dục - Đào tạo và các ban ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan truyền thông đại chúng để đầu tư nguồn lực và tạo môi trường xã hội thuận lợi cho công tác chăm sóc Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục cho vị thành niên, thanh niên. Bên cạnh đó, tăng cường công tác truyền thông cung cấp kiến thức về tình dục an toàn, phòng tránh mang thai ngoài ý muốn, phòng chống các bệnh lây truyền qua đường tình dục và những dịch vụ liên quan đến Sức khỏe sinh sản, Sức khỏe tình dục cho vị thành niên, thanh niên, góp phần tăng số trẻ Vị thành niên, thanh niên biết cách tự bảo vệ sức khỏe làm chủ bản thân trước những nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, và xây dựng lối sống lành mạnh cho bản thân, gia đình và xã hội”.

Cũng trong dịp này, đoàn công tác đã thăm và làm việc với trạm Y tế phường Chiềng Sinh thành phố Sơn La và trạm Y tế xã Chiềng Bôm huyện Thuận Châu… 

 Một số hình ảnh các hoạt động đã triển khai tại các xã dự án:

BSCK I. Đoàn Thanh Phúc - Phó giám đốc, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Sơn La